Naslovnica / Usluge / MSCT koronarografija

MSCT koronarografija

dr. Josip Ćurić — doc. dr. sc. Josip Ćurić dr. med., spec. radiologije, subspec. intervencijske radiologije, voditelj Polikliničkog odjela za radiologiju Poliklinike Medikol

Bolesti srca i krvnih žila – kardiovaskularne bolesti vodeći su uzrok obolijevanja i smrti u svijetu. Oko 650 milijuna ljudi na globalnoj razini boluje od kardiovaskularnih bolesti. Uzrokovale su 20.5 milijuna smrti u 2021. godini što je 32% svih smrtnih slučajeva. Najučestalija kardiovaskularna bolest je koronarna, bolest arterija srca, od koje boluje 244.1 milijuna, a 2019. od nje je umrlo 9.1 milijun ljudi.

Koronarna bolest je glavni pojedinačni uzrok smrti i invalidnosti na globalnoj razini, a učestalost joj raste sa starenjem. Učestalost koronarne bolesti opada u razvijenim zemljama posljednjih nekoliko desetljeća zahvaljujući učinkovitom liječenju akutne faze i poboljšanju mjera prevencije. Zemlje u razvoju pokazuju značajnu varijabilnost u obolijevanju od koronarne bolesti. Globalizacija zapadnjačke prehrane i sjedilačkog načina života imat će dramatičan utjecaj na progresivno povećanje broja oboljelih od koronarne bolesti u tim zemljama.

Koronarnu bolest karakterizira prisutnost ateroskleroze u koronarnim arterijama (arterijama srca) i može biti bez simptoma. Ateroskleroza označava nakupljanje masti poput kolesterola te vezivnog tkiva i kalcija u obliku plaka na unutarnjoj stijenci arterija što dovodi do sužavanja lumena i otežavanja protoka krvi te ishemije i infarkta tkiva. Može zahvatiti sve arterije u tijelu a u srcu se najčešće manifestira se kao angina pektoris i akutni koronarni sindrom. Akutni koronarni sindrom gotovo uvijek se javlja sa simptomima i uključuje infarkt miokarda (srčani udar).

Dijagnoza bolesti koronarnih arterija je od ključnog značenja u prevenciji najtežih oblika koronarne bolesti. Povijesno, koronarna bolest se dijagnosticirala na osnovu kliničkih simptoma te „grubih“ testova za procjenu opskrbe srca kao što je ergometrija, a što sve skupa ima relativno ograničenu dijagnostičku vrijednost. Invazivna koronarografija je godinama smatrana najznačajnijom metodom za dijagnostiku koronarne bolesti. Međutim ova invazivna metoda ima i svoje negativne strane kao što su komplikacije na mjestu ulaska u krvnu žilu, nemogućnost trodimenzionalnog prikaza srca i krvnih žila, a smrtnost kod izvođenja ove metode je prema nekim istraživanjima do 1%.

MSCT koronarografija je neinvazivna metoda kojom se na MSCT uređaju prikazuju koronarne arterije te se može napraviti anatomska i funkcionalna procjena srca i krvnih žila. Brojna istraživanja provedena u zadnjih 20 godina su pokazala visoku vrijednost MSCT koronarografije u dijagnostici i isključenju koronarne bolesti.

Jedna od bitnih prednosti MSCT koronarografije, u odnosu na invazivnu koronarografiju, je da se, osim stupnja suženja krvnih žila, može analizirati i vrsta aterosklerotskog plaka koji izaziva suženje. Naime brojna istraživanja su pokazala da sve vrste plakova nisu jednako rizične i da postoje tzv. visokorizični plakovi, koji su nestabilni te, iako ne uzrokuju značajno suženje krvne žile, pucanjem mogu u višem postotku izazvati infarkt srca.

Metoda MSCT koronarografije je uvedena u dijagnostiku koronarne bolesti tek s napretkom CT tehnologije početkom 2000 – tih. odnosno s uvođenjem MSCT uređaja u kliničku praksu. MSCT uređaji sa 64 sloja i s jednim izvorom zračenja su doveli do značajnog poboljšanja prostorne i vremenske razlučivosti u odnosu na ranije CT uređaje te su stvoreni uvjeti za procjenu koronarnih arterija. Sljedeća generacija MSCT uređaja su uređaji s dva izvora zračenja koji imaju dvije rendgenske cijevi što je omogućilo daljnje poboljšanje vremenske rezolucije, brže dobivanje slike, manje artefakata pokreta te u konačnici poboljšanje kvalitete slike što je izuzetno važno pri snimanju malih žila na srcu koje je stalno u pokretu.

Narednih godina u upotrebu su stavljeni MSCT uređaji sa 128, 256 i 320 slojeva koji su imali još superiorniju prostornu i vremensku rezoluciju i izrazito poboljšanu kvalitetu slike. Daljnji tehnološki napredak donio je još brže MSCT uređaje kao što je 640-slojni MSCT uređaj u Poliklinici Medikol.

Sa svakom generacijom CT skenera vrijeme obrade pacijenta, doza zračenja i doza kontrasta se smanjivala, a kvaliteta slike poboljšavala. Tako je doza zračenja kod izvođenja MSCT koronarografije na 640 slojnom MSCT uređaju može biti svega 1mSv, odnosno gotovo 10 puta manja od doze koju su isporučivali prvi MSCT uređaji. To je ujedno i doza koja je 20-30 puta manja od doze koju pacijent primi kod višefaznog MSCT pregleda abdomena.

Prema tome, MSCT koronarografija je brza, jednostavna, neinvazivna slikovna metoda koja indentificira količinu, opseg, ali i kvalitetu plaka te omogućuje točnu procjenu postotka suženja zahvaćene žile, uz izrazito nisku dozu zračenja i izrazito malu količinu kontrasta u usporedbi s invazivnom koronarografijom.

Identifikacijom blagog koronarnog plaka poduzet će se preventivne mjere modificiranjem načina života i poduzimanjem preventivnih terapijskih mjera, a prisutnost uznapredovalog opstruktivnog plaka dovest će do daljnje obrade i intervencijskih postupaka